De door de overheid opgelegde maatregelen waarmee de 1,5 meter-samenleving tot stand wordt gebracht, hebben bij veel werkgevers tot belangrijke vragen geleid. Zo dient u als werkgever een veilige werkplek te creëren voor personeel, maar in hoeverre mag u ze vragen stellen over hun gezondheid zonder de privacyrechten te schenden? En hoe zit het met opgenomen vakantiedagen die medewerkers willen terugdraaien, omdat de reisorganisatie de vliegreis heeft geannuleerd? Lees in dit artikel de antwoorden op deze en vergelijkbare vragen!
Over (thuis)werken en werktijden: rechten en plichten van de werkgever
Mag ik personeel verplichten naar werk te komen?
Als een werknemer wegens angst voor corona weigert te komen werken en dit angstgevoel ongegrond is, omdat u bijvoorbeeld de RIVM-richtlijnen goed in acht neemt, dan mag u hem verplichten te komen. Als de medewerker toch besluit niet te komen, dan kan er sprake zijn van werkweigering en hoeft u ook geen salaris uit te betalen. Hier moet u de werknemer wel vooraf van op de hoogte stellen.
Mag ik werknemers toegang tot de werkplek weigeren?
Als werkgever dient u ervoor te zorgen dat personeel op een gezonde en veilige manier werk kan uitvoeren. Om die reden heeft u het recht om toegang tot de werkplek te weigeren.
Moet ik thuiswerk faciliteren?
Als werkgever draagt u een zorgplicht richting uw werknemers. U bent van de ARBO-wet verplicht personeel te voorzien van een goede werkplek, ongeacht of dit op de werkvloer is of thuis. Normaliter worden de voorzieningen voor de thuiswerkplek in het arbeidscontract opgenomen. Door de coronacrisis werken veel mensen onverwachts thuis, waardoor er geen mogelijkheid is geweest om duidelijke afspraken te maken over de instelling van de thuiswerkplek. Pascal Besselink, arbeidsjurist bij juridisch dienstverlener DAS, stelt dat het niet realistisch is om te verwachten dat werkgevers alle thuiswerkers ogenblikkelijk kunnen voorzien van aanpassingen in hun thuisomgeving. Pascal geeft aan dat het voorlopig een kwestie is van goed overleggen met elkaar wat voor aanpassingen logisch en reëel zijn.
Mag ik de werktijden van werknemers aanpassen?
Het kabinet verlangt van werkgevers dat zij de werktijden zo veel mogelijk over de dag spreiden. U mag daarom de werktijden van uw werknemers aanpassen. In Dyflexis kunt u de werktijden van personeel gemakkelijk afwisselen door templates te maken van werkroosters. Deze ‘standaard roosters’ kunt u vervolgens met een druk op de knop over meerdere weken uitrollen en voor verschillende afdelingen en vestigingen. Hierdoor kunt u snel een personeelsplanning opstellen voor de lange termijn en hoeft u het werkrooster niet wekelijks opnieuw te maken.
Over verlof en loon: rechten en plichten van de werkgever
Moet ik verlof terugdraaien op verzoek van een werknemer?
Als u het verlof van een medewerker al heeft goedgekeurd, dan is terugdraaien alleen mogelijk als u als werkgever hiermee instemt. Doet u dat niet, dan blijft het opgenomen verlof staan.
Mag ik personeel verplichten verlof op te nemen?
U mag werknemers ook in de huidige situatie niet verplichten verlof op te nemen. U mag het uiteraard wel vragen aan werknemers, maar zij bepalen zelf of ze hiermee instemmen.
Mag ik vakantiegeld later uitbetalen door corona?
Werknemers hebben wettelijk recht op minimaal 8% vakantiegeld over het loon. Ook als uw bedrijf het door de coronacrisis financieel moeilijk heeft, bent u wettelijk verplicht het vakantiegeld uit te betalen. In de meeste gevallen wordt vakantiegeld uitbetaald in mei. Het moment van de uitbetaling mag u opschorten, maar dan moet de werknemer hier wel akkoord voor hebben gegeven.
Kan ik de reiskostenvergoeding stopzetten vanwege thuiswerken?
De Rijksoverheid stelt dat als uw medewerkers thuiswerken, u de reiskostenvergoeding voor woon-werkverkeer mag stopzetten, mits er geen andere afspraken hierover zijn opgenomen in de arbeidsovereenkomst of cao.
Mag ik personeel korten op salaris door corona?
Ook als er door de coronacrisis minder werk is, hebben uw medewerkers nog steeds recht op loondoorbetaling. Lijdt u aan omzetverlies, probeer dan een beroep te doen op de NOW-regeling.
Mijn medewerker werkt minder wegens gesloten of geen kinderopvang. Moet ik het loon door betalen?
Als uw werknemer genoodzaakt is minder te werken omdat er geen opvang is voor de kinderen, dan kunnen zij calamiteitenverlof opnemen. Werknemers hebben normaliter recht op dit verlof als zij door overmacht meteen vrij moeten nemen, bijvoorbeeld in het geval van een bevalling of sterfgeval. Tijdens de coronacrisis kunnen werknemers gebruikmaken van calamiteitenverlof om de opvang van hun kind(eren) te regelen. Het verlof kan zolang duren als nodig is, maar duurt hoogstens een paar dagen. Ondanks dat werknemers tijdens het calamiteitenverlof minder werken, behouden zij het recht op hun normale loon.
Over de gezondheid van uw personeel: rechten en plichten van de werkgever
Mag ik werknemers testen op corona?
U mag als werkgever uw personeel niet zelf controleren op corona. Dit mag alleen gedaan worden door een (bedrijfs)arts. De arts zal de uitslag alleen met de werknemer delen.
Mag ik de temperatuur van medewerkers opnemen?
De temperatuur van een persoon is een medisch gegeven. De AVG beschouwt dit daarom als een bijzonder persoonsgegeven. Temperatuur opnemen van personeel mag alleen als de temperatuur niet door de werkgever wordt geregistreerd of automatisch wordt verwerkt in een systeem. Ook als de werknemer toestemming voor verwerking geeft is dit alsnog verboden. Door de ongelijkwaardige arbeidsrelatie kan de werknemer dit als druk vanuit de werkgever hebben ervaren.
Mag ik vragen of een medewerker corona heeft?
U mag als werkgever vanwege privacyredenen niet vragen naar de gezondheidstoestand van een werknemer. Als een medewerker zich ziek meldt, mag u van de AVG ook geen vragen stellen over de aard van de ziekte. Geeft een medewerker deze informatie vrijwillig, dan mag u dit onder geen geval documenteren.
Sterker uit de coronacrisis
Valt uw bedrijf onder een van de ondernemingen die momenteel nog dicht moeten blijven? Lees dan in dit artikel zes tips over hoe u de bedrijfsactiviteiten straks weer optimaal kunt herstarten. Zo kunt u deze gelegenheid gebruiken om de vaardigheden van uw personeel via webinars en e-learnings verder te ontwikkelen. Benut ook deze tijd om eens te inventariseren welke processen middels automatisering verder geoptimaliseerd kunnen worden, bijvoorbeeld uw personeelsplanning.
